Živopisno i po mnogo čemu jedinstveno Skadarsko jezero smestilo se u
zetsko-skadarskoj kotlini, zadržavajući rekom Bojanom kontakt sa
Jadranskim morem, od kojeg ga je u dalekoj prošlosti odvojio lanac
visokih planina.
Sa površinom od 370 do 530 km2, zavisno od vodostaja, predstavlja najveće jezerona
Balkanu. Crnoj Gori pripadaju 2/3 jezera, dok je 1/3 na teritoriji
Republike Albanije. Crnogorski deo jezera sa priobaljem, površine 40.000
ha, proglašen je nacionalnim parkom 1983. godine.
Skadarsko jezero se odvaja od ostalih nacionalnih parkova kao područje
sa izrazitim limnološkim karakteristikama, izuzetnim bogatstvom
ornitofaune i ihtiofaune i bujnom vegetacijom močvarnog tipa.
Predstavlja jedan od najinteresantnijih biotopa ovog područja.
Samo jezero je kriptodepresija, što znači da se neki delovi njegovog
dna nalaze ispod nivoa mora. Takva mesta nazvana su sublakustrični
izvori ili oka. Ima ih oko 30. Najdublje ''oko'' je Raduš dubine 60 m, a
po nekim podacima je i dublje, dok je prosečna dubina Jezera oko 6m.
Njegove obale su razuđene i bogate brojnim zalivima, poluostrvima i
rtovima, većinom močvarne, obrasle širokim pojasom trske. Biljni svet
je bogat i raznovrstan. Pored živopisnog barskog bilja, posebno je
interesantna kasoronja Trapa longicarpa ssp. scutariensis, dok bistru
vodu krase i u velikom delu prekrivaju beli i žuti lokvanji. Jedino
je deo južne obale kamenit i čuva reliktne šume kestena. Brojna su mala
ostrva, tzv. gorice. Niska su, kamenita i obrasla lovorikom, bršljanom,
divljim narom i šibljem.
Kao značajno stanište vodenih ptica Skadarsko jezero je Ramsar
konvencijom 1996. godine upisano u Svetsku listu močvara od
međunarodnog značaja.
Zahvaljujući prvenstveno očuvanju ekosistema i usled nepristupačnosti
nekih delova jezera, naročito uz njegovu severnu močvarnu obalu,
Skadarsko jezero je ''ptičji raj'' čak za 264 vrste ptica, od kojih su
mnoge u najvećem delu svojeg areala, proređene i ugrožene. U Evropi
redak kudravi pelikan Pelecanus crispus postao je zaštitni znak jezera
i nacionalnog parka.
O bogatstvu i raznovrsnosti ihtiofaune govore podaci da u vodama sliva
Skadarskog jezera živi 48 vrsta riba, dok je u vodama koje zahvata
nacionalni park nastanjeno 39 vrsta od ukupno 44 do sada registrovanih.
Pored autohtonih vrsta, kakve su krap (Cyprinus carpio) i ukljeva
(Alburnus alburnus alborella) interesantno je prisustvo i nekih morskih,
kao što su jegulja, cipol, skakavica i kubla.
Mnogobrojni kulturno-istorijski spomenici: arheološka nalazišta,
manastirski kompleksi i utvrđenja, razbacani u širokoj lepezi u basenu
Skadarskog jezera, govore da je još u XIV i XV veku ovo područje bilo
značajno kulturno središte.
Izuzetnu grupu kulturnog nasleđa čini tradicionalno narodno
graditeljstvo, stara nenaseljena i zapuštena ribarska naselja, smeštena
na samoj obali Jezera, Raduš, Krnjice, Poseljani, Karuč, u kojima se
nekada stanovalo, živelo od ribarenja i rasplijetale ribarske mreže.
CENTAR ZA POSETIOCE NACIONALNIH PARKOVA CRNE GORE
Sadrži prirodnjačku zbirku; salu za projekcije; etno-sobu; salu za
sastanke u kojoj se mogu organizovati sastanci, seminari, radionice i
suvenirnicu.
Škola u prirodi
U Centru se izvodi Škola u prirodi, u saradnji sa osnovnim i srednjim
školama. Stručni saradnici drže prezentacije o prirodnim i kulturnim
vrednostima zastupljenim u nacionalnim parkovima zainteresovanim
posetiocima, a kada je u pitanju školska populacija vode računa o
njihovom uzrastu i interesovanju. Ovom prilikom pozivamo predstavnike
škola da nam se jave radi dogovora oko termina posete.
ETNO SOBA u Centru
Niti istorijskog trajanja protkane različitim kulturama i civilizacijama, ostavile su traga na
celokupni život Crnogorskog naroda. Sve to zajedno čini bogato,
jedinstveno i specifično kulturno-istorijsko i etnografsko nasleđe.
Izloženi predmeti daju sliku kulturne tradicije na području sva četiri
nacionalna parka: Skadarskog jezera, Lovćena, Biogradske gore i
Durmitora.
Radno vreme Centra: tokom letnje turističke sezone – od 8 do 19
časova, svaki dan uključujući subotu i nedelju; van sezone od 08 do 16
časova 8 osim subotom i nedeljom.
TEMATSKI CENTRI ZA POSETIOCE U MURIĆIMA I RECI CRNOJEVIĆA
Dva Centra za posetioce su otvorena tokom leta 2007, jedan na
lokalitetu Murići, a drugi u Reci Crnojevića. Centar je sastavljen od
četiri drvene kućiće smeštenih iznad Jezerske vode.
Centar za posetioce u Donjim Murićima sadrži izložbene postavke sa tri odvojene tematske posvećene narodnoj radinosti, maslinarstvu i privređivanju Krajine.
Narodno stvaralaštvo odlikuju predmeti tekstilnog rukotvorstva na kojem
se ispoljavalo majstorsko umeće i kreativnost vrednih žena ovog
kraja, koje su tkale na razbojima razne tkanine od sukna i platna,
odevne predmete za svakodnevnu i prazničnu upotrebu, nošnju i drugo.
Raznolikost narodne umetnosti dopunjuju i drveni predmeti. Među njima
se posebno izdvajaju škrinje i kolevke slikane bogatim koloritom sa
različitim biljnim i geometrijskim ornamentima. Privređivanje u Krajini
predstavljeno je alatkama i predmetima vezanim za tradicionalni način
obrade zemlje i rada u polju, pčelarstva, ribolova, uzgoja duvana,
mlevenja žitarica i nošenja tereta i vode sušnim krajinskim stazama.
Tema o maslinarstvu obrađena je kroz priču o maslini, njenom istorijatu i
simbolici - simbolu mira, postojanosti i mudrosti. Maslinarstvo Krajine
prikazano je tekstovima i fotografijama viševekovnih, već
zaboravljenih uljanih mlinova Donjih Murića i susednog sela Bese, kao i
originalnim delovima stare prese za ceđenje maslina iz ovog kraja.
Tu je i nezaobilazna amfora i kameno pilo u kojima se čuvalo maslinovo
ulje u mnogim delovima Mediterana gde se ova drevna biljka uzgajala.
Centar za posetioce u Reci Crnojevića, smešten u drvenim kućicama na
obali reke pored starog mosta, tematski je vezan za ribolov i
plovidbu na Skadarskom jezeru i priču o samom naselju Reci Crnojevića.
U svim centrima osoblje NP će vam pružiti potrebne informacije vezane
za eksponate, a direktan kontakt sa prirodom I kulturom Skadarskog
jezera možete ostvariti kroz tematske aktivnosti.
KRSTARENJE JEZEROM I OBILAZAK BOGATOG KULTURNOG NASLEĐA
Skadarsko jezero predstavlja bogatu riznicu kulturno-istorijskog
nasleđa, nastalog u burnim vremenima od praistorije do naših dana. Na
ovom pitomom i plodnom području
smenjivale su se mnoge civilizacije – ilirska, helenistička, rimska,
kao i moćne dinastije Vojislavljevići, Nemanjići, Balšići, Ptrovići u
vreme svog više decenijskog bitisanja. Različita istorijska strujanja
ostavila su ovde vidne tragove materijalne kulture u mnoštvu
arheoloških lokaliteta, utvrđenja, srednjevekovnih crkava i manstira,
kao i autentičnog narodnog graditeljstva: starih puteva i vodenica,
jedinstvenih priobalnih ribarskih naselja, koje vekovima zapljuskuju
vode Skadarskog jezera.
Krstarenje brodovima obuhvata obilaske i posete manastirima, crkvama
kao i starim seoskim jezgrima, ribarskim kućama, mlinovima...
POSMATRANJE PTICA
Sa 281 vrstom ptica, Skadarsko jezero je najveći ornitološki objekat u
Crnoj Gori. Četiri tornja za posmatranje ptica na Stanaju, Radušu,
Plavnici, Žabljačkim livadama iosam
organizovanih tura za birdwatching više je nego atraktivna zona za
posmatrače ptica i ljubitelje prirode. Na Jezeru gnijezdi više od 70
vrsta ptica, od kojih se posebno ističu: Pelecanus crispus,
phalacrocorax pygmeus...Ovo jezero je jedno od najvećih zimovališta
ptica na Mediteranu. Postoji 5 ornitoloških rezervata na Skadarskom
jezeru: Manastirska tapija, Grmožur, Omerova gorica, Crni žar, Pančevo
oko.
SPELEOLOGIJA
Posebno interesantan motiv za posetu Jezera predstavlja Obodska pećina
koja se nalazi na izvorištu Reke Crnojevića. Ona je najvažnija. Na
prostoru sela Trnovo nalaze se takođe Grbočica, Bobošuta i Ispila.
MANIFESTACIJE
Manifestacije čine dio ponude područja nacionalnog parka Skadarsko
jezero. Brojne su i svake godine privlače sve više učesnika.
• Dan ekoturizma – NP ''Skadarsko jezero'' se održava u junu kada se prezentuje turistička ponuda Skadarskog jezera.
• Trofej ''Skadarsko jezero'' – 13. jula oragnizuje sportsko ribolovno društvo u saradnji sa NP; međunarodnog karaktera.
• Dani ekologije, turizma, kulture i sporta
se održavaju u više mesta Skadarskog jezera (Plavnica, Murići, Rijeka
Crnojevića, Žabljak Crnojevića) u julu, avgustu i septembru.
• Susreti poljoprivrednika ''Vinogradara, voćara i pčelara'' u Virpazaru – septembar,
• ''Festival vina i ukljeve'' okupljaju meštane koji izlažu svoje proizvode. Festival je i takmičarskog karaktera i održava se u novembru – decembru.
PEŠAČKE STAZE
Zaljubljenici
u prirodu, ekolozi i planinari na teritoriji NP mogu organizovati
izlete. Staze su dobro markirane sa info-tablama.
• Rekreativna staza Vranjina (303m visoka)
Preporučujemo stazu koja ide od sela Vranjine do istoimenog brda koja
traje jedan sat. Izvanredan pogled se pruža sa brda na Skadarsko jezero.
Jedan krak staze prolazi kroz i blizu manastira Vranjina (XV vek).
• Eko staza Obod
Interesantna rekreativna staza prolazi pored Štamparije Obod na Reci Crnojevića doObodske pećine. Traje 2 sata.
• Planinska staza Rumija
Planinska
staza ide od vrha Rumije (1595m visoka) odakle se prelepi pogled
pruža na Skadarko jezero i Jadransko more sa vrha Rumije. Traje 4 sata.
KONJIČKI KLUB MONTENEGRO
Tokom
letnje sezone otvoren je konjički centar na Skadarskom jezeru, kod
Virpazara, gde možete osetiti čari jahanja u prirodi. Jahati stazama u
prirodi uz Jezero i slušati cvrkut retkih ptica je neponovljivo
zadovoljstvo koje mami da bude otkriveno.
VESLAČKA I JEDRILIČARSKA REGATA
Akvatorijum Jezera je veoma pogodan za sportske treninge i veslačke i jedriličarske regate tokom čitave godine.
WINDSURFING
Skadarsko jezero je idealno za windsurfing.
RIBOLOVNA SEZONA
Ribolovna sezona na Skadarskom jezeru traje od 1. juna 2007. do 15. marta za šarana i druge vrste, izuzev ukljeve.